Dit boek is uitgegeven in 2019, het jaar waarin ethiek en technologie steeds meer aandacht kreeg. Het jaar waarin bijvoorbeeld de High Level Expert Group on Trustworthy AI van de Europese Unie Ethics Guidelines for Trustworhy AI publiceerde. En het jaar waarin Zuboff’s The Age of Surveillance Capitalism. The Fight for a Human Future at the New Frontier of Power werd gepubliceerd.

In die tijd werden er door diverse schrijvers en sprekers steeds meer voorbeelden beschreven over hoe wij technologie vormgeven. Voorbeelden met een hoog ‘dat kan toch niet waar zijn?’ gehalte. Het boek van Gabriels volgt deze traditie van opsommen van dit soort voorbeelden.

In het boek wordt een pleidooi gehouden voor ethiek bij het ontwerpen van technologie. Want waarom zouden artsen wel en ingenieurs niet leren over ethiek. Het doel van het boek is te kijken naar welke ethische regels nodig zijn: regels die robots en AI-systemen zelf moeten volgen, maar ook de regels voor het ontwerpen en maken ervan, zodat het ontwerp van in de beginfase ethisch is.

Wat bij mij bijblijft is het grote aantal voorbeelden die schrijfster geeft over de inzet van technologie, data en AI. Over crashtests voor auto’s die worden gemodelleerd naar de gemiddelde Westerse man, over de impact van het droppen van een atoombom en over de macht die Holle Bolle Gijs uitoefent. En zo kan ik nog wel even doorgaan met het opsommen van voorbeelden van de invloed van technologie (raadpleeg daarvoor het grote aantal eindnoten van maar liefst 478 voetnoten verdeeld over 155 pagina’s!). Maar echte filosofische of juridische onderbouwing van regels voor robots zul je in dit boek nauwelijks aantreffen.

Wat kunnen we leren

Wat dit boek bevestigt is dat het ontwerpen van waarden-volle technologie (want technologie is niet neutraal) een verantwoordelijkheid is die niet alleen rust op de ingenieurs maar op de samenleving en politiek. Het groot aantal voorbeelden die in dit boek worden gegeven, onderstrepen deze verantwoordelijkheid.

Quote

We zijn moreel chaotisch: we zeggen dat we iets belangrijk en waardevol vinden, maar gedragen ons daar niet altijd naar. We willen op zich wel meewerken aan een beter milieu, maar tegelijkertijd reizen we ook graag, terwijl we weten dat in eigen land blijven duurzaamer is. Als het niet lukt om op mensen in te praten, stelt de Nederlandse techniekfilosoof Hans Achterhuis, dan kan je hen met behulp van technologie in de gewenste richting proberen te sturen.

Informatie over het boek

Auteur: Katleen Gabriels
Titel: Regels voor Robots, Ethiek in tijden van AI
Uitgever: VUBPRESS
Jaar: 2019
ISBN (ebook): 978 90 5718 084 2